Chế độ ăn cho người bị hội chứng ruột kích thích (IBS), FODMAP là gì?

Chế độ ăn cho người bị hội chứng ruột kích thích (IBS), FODMAP là gì?

1. FODMAP là gì? Vì sao chúng ta nên quan tâm tới nó

            FODMAP là từ viết tắt của “Fermentable Oligo-, Di-, Mono-saccharides and Polyols” (các loại saccharide và cồn có thể lên men), chúng là những carbonhydrate chuỗi ngắn mà “một số người không thể tiêu hóa được”, thay vào đó, chúng đi tới tận cuối đường ruột – nơi có vi khuẩn ruột sống. Sau đó, vi khuẩn đường ruột dùng các carbonhydrate này để làm nhiên liệu sản xuất ra các hydro và gây ra các triệu chứng tiêu hóa. FODMAP cũng lưu giữ các chất lỏng trong lòng ruột nên có thể gây nên tiêu chảy.

Dù không phải ai cũng mẫn cảm với FODMAP, nhưng điều này rất phổ biến ở những người có hội chứng ruột kích thích hay còn gọi là IBS. Khoảng 24% dân số Mỹ mắc chứng IBS, và hầu hết đều không được chẩn đoán, vì thế các tác động của nó là rất lớn.

2. Thực hiện chế độ ăn FODMAP như thế nào?

            Chế độ ăn ít FODMAP được công bố lần đầu vào năm 2010 bởi nhóm các nhà nghiên cứu tại đại học Monash. Theo nghiên cứu, họ phát hiện ra rằng việc hạn chế thực phẩm chứa nhiều Fodmap có thể giúp giảm các triệu chứng ruột kích thích (IBS) phổ biến.

"Có đến 70% -80% bệnh nhân mắc IBS có thể được hưởng lợi, ở một mức độ nhất định, từ chế độ ăn uống FODMAP thấp", theo Eamonn M. Quigley, MD, giám đốc của Trung tâm Lynda King. và David M. Underwood chuyên gia rối loạn tiêu hóa tại bệnh viện Houston Methodist

Theo nghiên cứu của giáo sư William D.Chey, làm việc tại Đại học Michigan, chế độ ăn kiêng       FODMAP cần trải qua 3 giai đoạn. 

            - Giai đoạn đầu loại bỏ FODMAP từ 2 đến 4 tuần. Nếu FODMAP là nguyên nhân cho vấn đề của bạn thì bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hơn và có thể tiến đến giai đoạn 2.

            - Giai đoạn 2 Tiếp đến là giai đoạn dùng lại các thực phẩm có chứa FODMAP một cách riêng lẻ để xác định mức độ nhạy cảm của bạn, rồi xem xét hạn chế hay loại trừ chúng trong chế độ ăn.

            - Và cuối cùng là giai đoạn tự do hoá chế độ ăn uống theo phác đồ của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

            Cũng theo giáo sư Chey, hơn 85% bệnh nhân mắc hội chứng IBS có thể tiến tới giai đoạn tự do hoá chế độ ăn kiêng trong thời gian dài, các triệu chứng giảm dần và chất lượng cuộc sống cũng tốt hơn.

Các FODMAP thông thường gồm:

·         Fructose: Một loại đường đơn có trong nhiều loại hoa quả, rau xanh và đường.

·         Lactose: Một dạng carbonhydrate có trong các sản phẩm từ sữa.

·         Fructan: Được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm các loại ngũ cốc gluten như lúa mì, lúa mì spenta, lúa mạch đen và đại mạch.

·         Galactan: Được tìm thấy với lượng lớn trong các cây họ đậu.

·         Polyol: Các dạng dẫn xuất rượu của đường như xylitol, sorbitol, maltitol và mannitol. Chúng thường có trong một số loại hoa quả và rau củ, và thường được dùng làm chất làm ngọt.

3. Lợi ích của chế độ ăn uống ít FODMAP

            Chế độ ăn uống ít FODMAP chủ yếu được nghiên cứu ở những bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích (IBS). Đây là một dạng rối loạn tiêu hóa thông thường bao gồm các triệu chứng như: xì hơi, chướng bụng, co thắt dạ dày, tiêu chảy và táo bón.

            FODMAP cải thiện hội chứng ruột kích thích và một số triệu chứng về tiêu hóa khác

IBS không có nguyên nhân rõ ràng, nhưng chúng ta vẫn biết là những gì mình ăn đều có ảnh hưởng đáng kể. Căng thẳng cũng có thể là nguyên nhân chính.

            Theo một số nghiên cứu, khoảng 75% bệnh nhân IBS nhận được những cải thiện từ chế độ ăn uống ít FODMAP. Chế độ ăn uống ít FODMAP cũng có hiệu quả với các chứng rối loạn chức năng ruột – dạ dày khác (gọi tắt là FGID), một thuật ngữ chỉ tất cả các vấn đề về tiêu hóa.

Cũng có một số bằng chứng cho thấy nó có thể có ích cho những người bị bệnh viêm ruột (IBD) như bệnh Crohn và viêm loét đại tràng

Chế độ ăn ít FODMAP có thể mang lại hiệu quả trong Hội chứng ruột kích thích (IBS):

·         giảm xì hơi.

·         giảm đầy bụng.

·         giảm tiêu chảy.

·         giảm táo bón.

·         giảm đau dạ dày.

Chế độ ăn này cũng mang lại nhiều lợi ích về tâm lý, bởi vì các rối loạn về tiêu hóa gây ra căng thẳng và có liên quan mật thiết đến các chứng rối loạn về tâm thần như lo lắng và trầm cảm  

4. Các thực phẩm chứa nhiều FODMAP và những loại thực phẩm có thể ăn trong chế độ ăn ít FODMAP

Dưới đây là danh sách một số loại thực phẩm và nguyên liệu phổ biến có chứa nhiều FODMAP.

·         Bánh mì chứa nhiều FODMAP

·         Trái cây: Táo, anh đào, dưa hấu, quả sung, chà là, quả mâm xôi, hoa quả đóng hộp,...

·         Sữa và các sản phẩm từ sữa: Sữa tươi, kem, sữa chua, phô mai và các loại thực phẩm chức năng bổ sung whey protein.

·         Các chất làm ngọt: Fructose, mật ong, xylitol, mannitol, maltitol, sorbitol, siro bắp có phân tử cao,...

·         Cây họ đậu: Đậu nành, đậu gà, đậu lăng,..

·         Rau củ: A-ti-sô, măng tây, củ dền, bông cải xanh, đậu bắp, tỏi,...

·         Lúa mì: Bánh mì, ngũ cốc ăn sáng, bánh quy,...

·         Đồ uống: Bia, rượu vang, nước hoa quả, sữa đậu nành,..

Những loại thực phẩm bạn có thể dùng trong chế độ ăn ít FODMAP

Chúng ta nên nhớ rằng mục đích chính không phải là loại bỏ hoàn toàn FODMAP, vì điều này cực kì khó khăn. Đơn giản là chỉ cần giảm bớt, hạn chế chúng để đỡ các triệu chứng về vấn đề tiêu hóa.

·         Tất cả các loại thịt, cá và trứng, ngoài trừ trường hợp chúng đã có thêm các thành phần nhiều FODMAP như siro hay lúa mì.

·         Tất cả các loại chất béo và dầu

·         Các loại thảo mộc và gia vị

·         Các sản phẩm từ sữa không chứa lactose và phô mai cứng (như loại brie và camembert)

·         Các loại hạt và quả hạch: Hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng, hạt mắc ca,...

·         Hoa quả: Chuối, việt quất, bưởi, nho, cam, chanh dây, dâu tây,...

·         Chất làm ngọt: Mật mía, cỏ ngọt, các chất làm ngọt nhân tạo

·         Rau củ: Ớt chuông, cần tây, cà rốt, dưa chuột, cà tím, gừng, ô-liu, khoai tây, củ cải đỏ, hành lá, khoai lang, cà chua,...

·         Ngũ cốc: Yến mạch, diêm mạch,..

·         Đồ uống: Nước lọc, cà phê và trà,...

            Phòng khám Nội soi uy tín nhất tỉnh Quảng Ninh (Báo alltop bình chọn)

            Phòng khám Nội soi tiêu hóa Bãi cháy, là phòng khám tiêu hóa ngoài giờ của Bác sĩ Chuyên khoa I Nguyễn Quảng Đại, là Chủ tịch Hội Tiêu hóa tỉnh Quảng Ninh, Trưởng khoa Nội tiêu hóa Bệnh viện Bãi cháy, với gần 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nội soi chẩn đoán, can thiệp, điều trị các bệnh lý tiêu hóa. Phòng khám được trang bị các phương tiện máy móc hiện đại, đặc biệt hệ thống nội soi Olympus với chức năng phóng đại (ME) và nhuộm màu NBI giúp tăng cường khả năng phát hiện ung thư sớm

            Tại phòng khám Nội soi Bãi cháy, Bác sĩ Đại, cùng các y bác sĩ có chuyên môn cao được lựa chọn từ Khoa Nội Tiêu hoá của Bệnh viện Bãi Cháy, sẽ thăm khám, tư vấn  và điều trị tất cả những vấn đề liên quan đến tiêu hoá của bạn: Nội soi dạ dày, nội soi đại tràng, cắt polyp, sinh thiết làm giải phẫu bệnh, test HP, tầm soát ung thư, điều trị loét dạ dày, viêm dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản (GERD), điều trị bệnh trĩ bằng thắt vòng cao su, viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích (IBS)...

·         Địa chỉ Phòng khám: Số 856 đường Hạ Long, Cái Dăm, Hạ Long, Quảng Ninh

·         Điện thoại: 0362 598 699

·         Hotline: 0869 242 599 

·         Thời gian làm việc: Thứ 2 - 6: 13h - 20h; Thứ 7, CN: Cả ngày

Hướng dẫn chi tiết chuẩn bị thuốc xổ làm sạch đại tràng trước nội soi